Ergenlik Dönemindeki Çocuğumuzu Anladığımızı Nasıl Gösterebiliriz?
Birçok ergende kendilerinin anlaşılmadığı duygusu hakimdir. Anlaşılamama duygusu sıklıkla anne babanın kendisini anlamadığı şeklinde karşımıza çıkar. Onu en iyi anlayanlar daha çok arkadaş çevresinden oluşmaktadır. Bu yüzden genç ile ebeveynler arasında bir kopukluk vardır. Ebeveynler genellikle bu dönemde ne yapacaklarını bilemezler ve çaresizce bu dönemin geçmesini beklerler. Aslında bu dönemi çocuğunuzla keyifli ve anlamlı geçirmeniz mümkün. Çatışmaları da bir fırsata dönüştürebilirsiniz. İşte bunun için küçük ipuçları…
Seni anlıyorum demek doğru mu?
Aslında değil çünkü “Seni anlıyorum.”, “Senin ne düşündüğünü biliyorum.” gibi sözler söylememelisiniz. Bu durum tuhaf gelebilir ama onun duygularını belli bir kalıba sokmuş oluyorsunuz. Daha çok açık uçlu sorular sorulmalı. “Bu konuda ne hissediyorsun? Bu konuda ne düşünüyorsun? Sen bu durumda ne dersin?”gibi. Ama gerçekten çocuğunuzu anladığınız zamanda ve onun duygularından emin olduğunuz zamanlarda da “Seni anlıyorum, üzgünsün”, “Kırıldığını düşünüyorum” gibi sözler söyleyebilirsiniz. Fakat yerinde ve dozunda. Onu anlamaya çalıştığınızı, önemsediğinizi hissetmesi o an aklından geçenleri bilmenizden daha değerli. Özellikle okulda ve arkadaş ortamında da çocuğunuz yalnız zaman geçiriyor ise çocuğunuz aslında gerçekten önemli bir sinyal vermektedir. Bu sinyal “Beni anlayan kimse yok” şeklinde algılanabilir.
Ergenlik döneminin önemli özelliklerinden bir tanesi de duygusal dalgalanmalar ve yaşanan duygusal yoğunluktur. Duygusal dalgalanmalar davranış değişikliğine yol açabilir. Ergenin içinde bulunduğu duruma uygun olmayan davranışlar ve duygular konusunda dikkatli olmak gerekir. Örneğin çocuğunuz üzülmesi gereken yerde gülüyorsa ya da tam tersi. Engelleme karşısında aşırı sinirlenmesi ve öfkesini kontrol edemeyerek şiddete başvurması, kendisine ve çevresine zarar verecek davranışlara girmesi normal olmayan sınırları içerir. Bazı önemli problemlerin habercisi olabilir uzmandan destek almak gerekir.
Ebeveynler Neler yapabilirler?
- Çocuğunuz hakkında ilgili ve sabırlı olun. Sorgulamadan ama onun ne hissettiğini ve düşündüğünü anlamak isteyen yaklaşımınızla.
- Çocuğunuzda olan bazı değişiklerin normal bir gelişim süreci olduğunu anlamaya çalışın.
- Bu dönemin hayatını etkileyecek bir dönem olduğunu unutmayarak sahipsiz hissettirmeyin.
- Çocuğunuzla iletişiminizi artırmaya ondaki değişikler konusunda destek olmaya çalışın.
- Çocuğunuzun davranışları konusunda aşırı tepkiden kaçının onu anlamaya ve yaptıklarının nedenini bulmaya çalışın.
- Onun varlığına değer verdiğinizi söz ve davranışlarınızla hissettirin. Yaptığı olumlu şeyleri takdir edin.
- Okul ve öğretmenleri ile iletişimi belli aralıklarla devam ettirin.
- Onu her zaman için hesaba kattığınızı fikirlerine saygı duyduğunuzu vurgulayın.
- Arkadaşlarını doğrudan eleştirmeyin. Dolaylı olarak takip edin. Arkadaşlarını tanımaya çalışın.
Uzman Psikolog Nilüfer ÖZKAN
Çocuk ve Ergen Terapisti
